De nieuwe Gemeenteraad heeft 22 april 2014 een gesprek gevoerd met een aantal clientenraden en patientenverenigingen, waaronder het Platform.
Aanleiding waren de nieuwe bevoegdheden die de Gemeente krijgt: 1 Januari 2015 gaan een aantal zorgtaken over uit de AWBZ naar de Wmo2015 en worden de verantwoordelijkheid van de Gemeente.
Doel van de Wmo2015 is mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen en te laten participeren (= deelnemen aan de samenleving). Daarbij wordt altijd eerst gekeken wat mensen zelf nog kunnen of welke oplossingen voor hun problemen zij kunnen vinden met hulp van hun familie, netwerk en/of vrijwilligers. Pas in laatste instantie kan de Gemeente voor een oplossing op maat zorgen.
Vor de uitgenodigde groeperingen aan het woord kwamen werd eerst kort een overzicht gegeven van hoe de Gemeente op dit moment is gevorderd met de voorbereiding van de invoering van de nieuwe Wmo2015. Zie daarvoor het factsheet onderaan deze bladzijde.
De Gemeenteraad wilde graag horen welke problemen en kansen de aanwezigen zien in de nieuwe wet en wat de keuzes zijn die de Gemeeneraad moet maken. Daarvoor had de Gemeenetraad vooraf vier vragen geformuleerd, waarop hij graag antwoord wilde krijgen:
-
U bent gebruiker van een voorziening binnen de wmo/participatiewet/jeugdzorg. Wat heeft u bij uw ervaringen als positief ervaren, en wat zou dus vooral behouden moeten blijven?
- Vanuit diezelfde ervaring; kunt u aangeven waar het systeem volgens u verbeterd kan worden (denk dan bijvoorbeeld aan doorverwijzingen, wachttijden, veel of juist weinig hulpverleners, kwaliteit van de hulpverlening etc. etc.)
- Een van de redenen om de wmo/participatiewet/jeugdzorg te wijzigen en voor een belangrijk gedeelte bij de gemeente te leggen is het argument dat de lokale overheid (de gemeente dus) dichter bij de burger staat dan de huidige uitvoeringsorganen. Kunt u de gemeente adviseren over hoe zij de zorg zo dicht mogelijk bij de burger kan organiseren?
- De gemeenteraad neemt binnenkort belangrijke beslissingen over de transities. Wat is volgens u de grootste fout (of de grootste gemiste kans) die de gemeenteraad zou kunnen maken
Het Platform wilde graag antwoord geven op alle vragen, maar begon wegens de krappe tijd bij :
Vraag 3
Vraag 3 behelst de aanname dat een gemeente zijn burgers het beste kan helpen als er problemen zijn, omdat hij zijn burger het beste kent.Dat lijkt een vanzelfsprekendheid, maar in feite komt het erop neer dat een gemeente de situatie waarin haar burgers leven en participeren, want daar gaat het in het sociaal domein om, beter kan kennen dan de hogere overheden en daardoor ook de omstandigheden om te leven en participeren beter positief zou moeten kunnen beïnvloeden. Mits daarvoor op twee fronten goede besluiten genomen worden. Voor het nemen van goede beslissingen is het van belang vooral te luisteren naar de burgers zelf.
- Deskundigen en mensen die bij kwetsbare burgers betrokken zijn kunnen enkel erbij helpen om de vraag van de individuele burger met een hulpvraag te verduidelijken.
- Voor het beleid dat ten grondslag ligt aan de zorg en ondersteuning geldt hetzelfde: betrek de burger die ervaringsdeskundige is bij het vormen van beleid en bij advisering daarover. Zowel de Gemeenteraad, het College als de beleidsambtenaren.
Het Platform is daarbij van mening, dat het geen zin heeft de oplossing te zoeken in de inmiddels breed bejubelde sociale wijkteams, wanneer de vraagverduidelijking en ideeën rond de oplossing voor problemen van burgers wordt gelegd bij die sociale wijkteams. Op diverse plaatsen in het land worden daarvoor nu professionals uit de oude, bestaande zorg en welzijnszorg ingezet. Dat zijn misschien wel deskundige, maar geen onafhankelijke partijen. Voor integrale vraagverheldering is meer nodig (dan deskundigheid op het eigen vakgebied).
Sociale wijkteams kunnen wel gebruikt worden voor signalering en doorsturen naar een onafhankelijke instantie om in overleg met de zorgvrager (en mantelzorger) problemen integraal te verduidelijken en om, ook in overleg met de burger, een oplossing te bedenken. Voor hulp bij geïntegreerde uitvoering van de oplossingen voor de problemen kan wel weer de hulp worden ingeroepen van de sociale wijkteams.
Voor meer specifieke oplossingen moet meer aan individueel in te zetten zorg worden gedacht al of niet in groepsverband.
Vraag 4
De grootste fout die de gemeenteraad kan maken is de plannen voor de transities die hen worden voorgelegd te snel te willen beoordelen en er te snel besluiten over te nemen.
- Stel kritische vragen; betrek daarbij de ervaringsdeskundigen zoals die in de Wmo-raad en Clientenraad zijn vertegenwoordigd. Hou in het achterhoofd, dat de door de regio georganiseerde bijeenkomsten (Samenkracht) nuttig zijn, maar slechts als aanvulling dienen op advisering door bijvoorbeeld een Wmo-raad waarin een brede vertegenwoordiging zit van de eigen burgers die (helaas) ervaring hebben met alle terreinen die bij det transities komen kijken als ook inzicht hebben in de verbinding daarvan met de wetten die buiten de transities vallende maar daarmee verbonden zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de Zfw.
- Gooi de ervaring met de Kanteling , waarbij uitgaan van de vraag van de client centraal staat, niet weg. Zodra wordt uitgegaan van het aanbod aan zorg, wordt de zorg slechter en daardoor uiteindelijk duurder. Daaruit volgt dat het zogenaamde indiceren, zoals dat gebruikelijk is in de AWBZ en in de toekomst de Wlz, niet aan de orde is: iedere zorgvrager heeft een eigen zorgvraag en kan daarom niet in een vaststaand format van zorg gegoten worden dmv een indicatie. Beter is te kijken welke zorg en ondersteuning het doel, participatie enz, zal bevorderen.
- Een andere grote fout zou zijn om te denken, dat het inzetten van mantelzorg een oplossing is voor alle problemen. Mensen komen meest pas om hulp vragen als de mantelzorg en vrijwillige zorg niet meer toereikend zijn door overbelasting of wat dan ook.
Vraag 1
Ten aanzien van vraag 1 willen wij als gebruikers van Wmo-zorg opmerken, dat onafhankelijke cliëntondersteuning noodzakelijk is: tot nu toe lijkt het alleen voor mensen met een hogere opleiding mogelijk om te krijgen wat ze nodig hebben. Als zorgvrager moet je sterk in je schoenen staan in je contacten met, in willekeurige volgorde, aanbieders, indicatiestellers en de mensen van het Loket WWZ.
Vraag 2
Het antwoord op Vraag 2 ligt in het verlengde hiervan en de antwoorden lijken vanzelfsprekend, maar blijken dat in de praktijk toch niet te zijn:
- Iedereen wil zelf de regie over zijn eigen leven en dus ook zorg houden. Schep daarvoor mogelijkheden.
- Uiteraard wil iedereen een goede kwaliteit van zorg. Dit staat of valt met 'vaste gezichten' met wie het klikt, zorg op gewenste tijden, passende voorzieningen, kortom zorg op maat.
Na het Platform kwamen de andere groeperingen aan het woord, die in het algemeen zich meer richtten op hun specifieke doelgroep en minder op de Wmo2015 in algemene zin.
Op de twee opvolgende avonden kwamen de Participatiewet en de Jeugdwet aan beurt. Hiervooor was het Platform helaas niet uitgenodigd hoewel de doelgroepen van het Platform ook door deze wetten geraakt worden.
